بیست و سومین همایش سالانه سیاستهای پولی و ارزی در روزهای 6 و 7 خرداد 1392 در مرکز همایشهای بین المللی صدا و سیما برگزار شد. در روز اول و پس از آغاز مراسم رسمی، ابتدا دکتر فرهاد نیلی رئیس پژوهشکده و دبیر همایش سخنرانی کرد، سپس سخنرانان کلیدی همایش دکتر محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی و دکتر سید شمسالدین حسینی وزیر امور اقتصادی و دارایی به ایراد سخنرانی پرداختند. دکتر عباس میرآخور، مدیر اجرایی سابق ایران در صندوق بینالمللی پول و استاد مؤسسه INCEIF مالزی سخنران بعدی بود که در سخنرانی خود به بحران انرژی و اثر تحریمها بر اقتصاد ایران اشاره کرد. مطابق تعریف ایشان، بحران ارزی، حمله سوداگرانه به نرخ ارز یک کشور و قماری یکطرفه علیه سیاستهای ارزی آن است که به تشدید تورم، بیکاری و شکست سیاستهای اقتصادی منجر میشود. تعداد بحرانهای ارزی و حجم ضررهای آنها در دهههای اخیر بیشتر شده است اما تحریم علیه ایران که علاوه بر حملات ارزی صورت گرفت وسیعترین و بیسابقهترین نوع در طول تاریخ بوده است که برای اولین بار حتی بانک مرکزی را هم تحت تأثیر قرار داد. دکتر میرآخور در ادامه صحبت خود، بازنگری در قوانین و مقررات ورشکستگی کشور، باز تدوین قانون بانکداری بدون ربا برای انجام معاملات چندجانبه، همسانسازی رشد بخش پولی و بانکی با رشد بخش واقعی اقتصاد را از راهکارهای مؤثر در ایران دانست.
در ادامه دکتر اصغر ابوالحسنی در سخنرانی خود با عنوان تصویر اقتصاد کلان کشور به تدوین وضع جاری اقتصاد واقعی پرداخت. نااطمینانی تورمی، افت شاخصهای کلیدی، سفتهبازی در بازارهای ارز، طلا و مسکن از ویژگیهای سال گذشته بود که باعث شد ثباتبخشی اقتصادی به اولویت اول تبدیل شود. توصیههای این سخنران عبارت بودند از: کنترل اضافه برداشت بانکها از بانک مرکزی، رویکرد همهجانبه به سیاستهای تثبیت اقتصادی، اصلاح فضای تولید و اعاده مزیتهای نسبی این بخش، کاهش اتکا به بخش نفت، بهبود مدیریت و نظارت بر عملکرد بازارها از قبیل نظارت چندلایه در بخش مالی و ایجاد و حفظ مزیتهای رقابتی برای تولیدات ملی. سپس دکتر علی صالحآبادی افق همکاریهای بازار پول و سرمایه را با تأکید بر تأمین مالی تولید مورد بحث قرار داد. به گفته او با توجه به اصل 44، دولت نمیتواند در بخشهایی که امکان مشارکت بخش خصوصی وجود دارد سرمایهگذاری کند. بنابراین بانکها و بازار سرمایه باید این وظیفه را بر عهده گیرند. ارزش بازارهای بورس و فرابورس در سالهاي اخير رشد چشمگیری داشته است. برای ترغیب به رویآوردن به این بازارها لازم است در بازار مالی اعتماد پدیدار شود و روشها و مقررات مورد توجه قرار گیرند و باثبات شوند. دکتر صالحآبادی به اشتراک گذاشتن اطلاعات، تشریک مساعی برای حفظ ثبات بازارها، هماهنگی و همکاری در امر نظارت، اولویت دریافت خدمات بانکی برای شرکتهای شفاف حاضر در بازار سرمایه، ضمانت بانکها برای اوراق بهادار بخش خصوصی، اضافه شدن مؤسسات رتبهبندی برای رتبهدادن به اوراق بنگاهها، پنجره واحد و ارائه خدمات مالی به مردم (مثلاً خرید و فروش اوراق بهادار و سهام از طریق شعبههای بانکها) را به عنوان راههای همکاری بانکها و بازار سرمایه دانستند.
آخرین سخنران صبح روز اول همایش دکتر مسعود نیلی بود که از بیماری نهفته اشتغال در ایران و خطر جدی بروز آن در آینده سخن گفت. ایشان اظهار داشتند که در 5 سال آینده گروه سنی 30 تا 35 سال به اوج خود میرسد و این در حالی است که آموزش عالی کشور بدون تناسب با سطح توسعهیافتگی کشور گسترش یافته است. چالش جدید پیشرو، حفظ اشتغال جوانان و ایجاد اشتغال جدید با توجه به افزایش سطح تحصیلات و تعداد زنان متقاضی کار است. لازم است رشد اقتصادی با تورم اندک همراه باشد و این در حالی است که در سالهای 91 و 92 رشد کشور صفر و حتی منفی بوده است. نوسانات بازار ارز، نظام چندنرخی، یارانهها و اصلاح اجتنابناپذیر قیمت انرژی، بودجه و محدودیتهای مالی باعث کندی رشد و افزایش تورم میشوند. عدم امکان توسعه دولت و کاهش استخدام دولتی، عدم تمایل بخش خصوصی یا عدم نیاز آنها به نیروی کار تحصیلکرده، شیوه اداره بنگاههای اقتصادی، تعامل با دنیا و تنگنای منابع طبیعی و زیست محیطی باعث میشود تا شکاف ساختاری در عرضه و تقاضای نیروی کار بیش از پیش آشکار شود و توصیه میشود این بیماری نهفته جدیتر گرفته شود.
در بعد از ظهر روز اول همایش، 9 ارائه مقاله در قالب سه نشست تخصصی به طور همزمان برگزار شد. نشست بررسی تحولات اقتصاد کلان با هدایت دکتر اکبر کمیجانی و ارائه مقالات دکتر حسن درگاهی، دکتر سید احمدرضا جلالی نائینی و دکتر محمد قاسمی برگزار گردید. نشست اقتصاد مقاومتی با حضور دکتر داود دانش جعفری، دکتر علي آقامحمدی و دکتر عبدالناصر همتی و دکتر غلامعلی شرزهای به عنوان رئیس پنل برگزار شد. در نشست بانکداری شرکتی نیز آقای علیرضا عسکری مارانی، دکتر محمد هاشم بتشکن و دکتر رامین پاشاییفام مقالات خود را ارائه دادند در این نشست دکتر احمد مجتهد به عنوان رئیس پنل حضور داشت.
بخش پایانی روز نخست بیست و سومین همایش سالانه سیاستهای پولی و ارزی به میزگرد ارزیابی عملکرد سیاستهای پولی و اعتباری سال 91 و چشمانداز پیش رو اختصاص یافت. این میزگرد با حضور دکتر اصغر ابوالحسنی معاون اقتصادی بانک مرکزی، دکتر رامین پاشاییفام مدیر عامل بانک سپه، دکتر سید احمدرضا جلالی نائینی مدیر گروه پولی و ارزی پژوهشکده پولی و بانکی، دکتر داود دانش جعفری عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، دکتر داود منظور معاون اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی و با هدایت و سرپرستی دکتر کمیجانی برگزار گردید. در این میزگرد ارزیابی سیاستها، رشد نقدینگی، بدهی بانکها به بانک مرکزی و راههای برونرفت از رکود تورمی محورهای اصلی گفتگو را تشکیل داد.
در روز دوم همایش 8 کارگاه در قالب 5 بسته آموزشی و 27 ارائه مقاله در قالب 8 نشست تخصصی و ا میزگرد برگزار شد. بسته بانکداری شرکتی و ابزارهای بازار پول و سرمایه شامل کارگاه مدلهای کسب وکار بانکداری شرکتی ویژه مخاطبان صنعتی و کارگاه آشنایی با تالار مجازی بورس ایران بود. مرحله نهایی مسابقه شبیهسازی دادگاه که با حضور دانشگاه علوم قضایی، بانک سپه، بانک اقتصاد نوین و دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد به همراه کارگاه بررسی ابعاد حقوقی اعتبارات اسنادی ارزی و ریالی، بسته 2 را تشکیل داد. بسته آشنایی با اعتبارات اسنادی داخلی و شیوههای تأمین مالی بازار سرمایه شامل کارگاههای نقش و کارکرد اعتبار اسنادي داخلي ـ ريالي در تأمين مالي بنگاههاي تولیدی و ابزارهای تأمین مالی در بازارهای اولیه بود. کارگاه سازوکارهای اعتبار اسنادی داخلی ـ ریالی در شبکه بانکی کشور و کارگاه مقررات ناظر بر تسهیلات و تعهدات کلان در شبکه بانکی کشور در بسته تسهیلات و اعتبارات بانکی قرار گرفتند. بسته شناسایی و گروهبندی مشتریان بانکداری شرکتی نیز به مسابقه بانکداری شرکتی که در آن سه طرح برتر بانکهای توسعه صادرات، اقتصاد نوین و سپه ارائه گردید و کارگاه مدلهای کسبوکار بانکداری شرکتی ویژه مخاطبان بانکی اختصاص یافت. مقالات در روز دوم همایش در قالب نشستهای تحریم اقتصادی و راهکارها، سیاستگذاری پولی، نفت و بحران پولی، تحلیل سازوکارهای اعطای تسهیلات در بانکها، بازارهای مالی و رشد اقتصادی، تحلیل آماری اقتصاد کلان و نشستهای تخصصی نظام تامین مالی تولید و ساماندهی نظام بانکی ارائه شد.
میزگرد نقش بازار پول و سرمایه در تأمین مالی تولید و افق همکاریهای مشترک، با هدایت دکتر فرهاد نیلی آخرین برنامه تخصصی بیست و سومین همایش سالانه سیاستهای پولی و ارزی بود. این میزگرد محورهای همچون دامنه و سقف فعالیتهای تامین مالی در بازار پول و سرمایه، نهادها و ابزارهای مفقوده در بازار پول و سرمایه، نقش تسهیل کننده بانک مرکزی برای بازار سرمایه و نقاط مشترک هم افزایی بانک مرکزی و سازمان بورس اوراق بهادار درتامین مالی صنعت را مورد بحث قرار داد. این میزگرد با حضور آقایان دکتر یحیی آل اسحاق رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، دکتر سید علی حسینی معاون سازمان بورس اوراق بهادار، فرشید عظیمی معاون اداره اعتبارات بانک مرکزی، دکتر پدرام سلطانی نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، دکتر محمد طالبی مدیر عامل بانک کشاورزی و دکتر ولی اله سیف مدیر عامل بانک کارآفرین برگزار شد و شرکتکنندگان ضمن پاسخ به سئوالات طرح شده توسط مدیر میزگرد، نظرات خود را در خصوص موضوعات مطرح شده اعلام داشتند. شرکتکنندگان در میزگرد فوق ضمن استقبال از گشودن باب گفت وگو بین شبکه بانکی، متولیان تولید و صاحبان سرمایه، خواستار ادامه این نشستهای تخصصی و حرفهای شدند.
در مراسم اختتامیه ابتدا دکتر فرهاد نیلی از شرکت فعال، پرشور و گسترده خانواده بزرگ نظام بانکی و همراهی و همدلی شبکه بانکی و مراکز علمی و دانشگاهی در برگزاری مسابقات طراحی شده برای این دوره از همایش تشکر کرد. در ادامه با قرائت متنی از حامیان این همایش قدردانی شد، همچنین از دو چهره شاخص و سرشناس حوزه بانکداری اسلامی آقایان دکتر عباس میراخور و دکتر ولیاله سیف تقدیر به عمل آمد.
یکی از نوآوریهای این همایش برگزاری سه مسابقه شناسایی و گروهبندی مشتریان بانکداری شرکتی، مسابقه شبیهسازی دادگاه و مسابقه انطباق با شریعت در بانکداری بدون ربا بود که در مراسم اختتامیه از برگزیدگان این مسابقات تقدیر شد.
همزمان با برگزاری این همایش بهعنوان بزرگترین همایش نظام بانکی کشور، یک نمایشگاه تخصصی نیز با حضور بانکها، موسسات مالی و اعتباری و همچنین شرکتهای مرتبط برگزار شد، در این نمایشگاه جانبی بانکها، مراکز و شرکتها، محصولات، خدمات و دستاوردهای خود را در معرض دید شرکتکنندگان و همکاران خود قرار دادند.