سیزدهمین جلسه از سلسله جلسات نقد پژوهش‌های بانکداری و مالی اسلامی با موضوع «چگونگی ارتباط بانک‌ها با بازار سرمایه؛ در چارچوب نظام بانکداری بدون ربا» در تاریخ ۱۰ دی ماه با ارائه حجت‌الاسلام دکتر محمدنقی نظرپور، عضو هیئت علمی دانشگاه مفید قم و با حضو آقایان سید علی‌اصغر میرمحمد صادقی، مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی، دکتر احمد شعبانی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام و دکتر علی سعیدی، معاون برنامه‌ریزی سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان اعضای هیئت رئیسه برگزار شد.
در آغاز این نشست دکتر نظرپور بر اساس ایده مطرح شده در مقاله مشترک خود با آقایان دکتر سید ضیا‌ء‌الدین کیاءالحسینی و میثم حقیقی در دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران، نظرات خود را مطرح کرد. بر اساس ایده مطرح شده در این مقاله، بانک‌های موجود در نظام بانکداری بدون ربا می‌توانند با استفاده از ابزارهای پذیره‌نویسی و خرید و فروش صکوک اسلامی، صکوک حاصل از تبدیل به اوراق بهادارسازی دارایی‌ها، گواهی‌های سپرده، اوراق سهام مشارکت مدنی بانک‌ها، سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار سرمایه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، پنجره خدمات بازار سرمایه و واگذاری اعتبارات به شرکت‌های فعال در بازار سرمایه، با بازار سرمایه ارتباط برقرار کنند و ضمن ورود به این بازار، منابع مالی مورد نیاز خود را تامین نمایند.
در ادامه اعضای هیئت رئیسه به بیان دیدگاه‌های خود درباره ایده مطرح شده در مقاله پرداختند. از جمله مهم‌ترین نکات مطرح شده در این جلسه می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
· بانک‌ها رقیب بازار سرمایه نیستند چراکه کارکرد هر کدام متفاوت از یکدیگر است. بهتر است به دید مکمل به این دو بخش اقتصادی کشور نگاه شود.
· بازار پول مخصوص دوره کوتاه‌مدت حدود یک سال است و نهایتاً منجر به تامین مالی یکساله شرکت‌ها می‌شود. گرچه امروزه بانک‌ها از این حدود پا را فراتر نهاده‌اند که بایستی به مرور زمان به حالت واقعی خود برگردند.
· وظیفه بانک مرکزی در کوتاه‌مدت انضباط‌بخشی به بنگاهداری بانک‌ها است. البته در بلندمدت یعنی حدود پنج سال باید بانک‌ها را از فعالیت‌‌های بنگاهداری دور نماییم. بعید است در دوره شش ماهه و یا یکساله بانک مرکزی موفق به این اقدام شود.
· بانک‌ها در بازار اعتبار دارای مزیت‌نسبی هستند و تبعات منفی سرمایه‌گذاری مستقیم بانک‌ها بیشتر از منافع و مزایای آن برای اقتصاد کشور است.
· خرید و فروش سهام توسط بانک‌ها بیشتر ایجاد تنش می‌کند چراکه حجم پول نزد بانک‌ها بسیار بیشتر از عمق بازار سرمایه ایران است. البته بانک‌ها می‌توانند مطابق با دستورالعمل‌های بانک مرکزی و در حیطه‌های محدود شده واحدهایی از سهام را خرید و فروش کنند.
· یکی از مواردی که حتماً می‌تواند به ارتباط بازار سرمایه و نظام بانکی کمک کند استفاده از گواهی‌های سپرده خاص است.
علاقه‌مندان می‌توانند جهت مشاهده گزارش مبسوط جلسات قبلی به این لینک مراجعه فرمایند.