در پی برگزاری سلسله جلسات نقد پژوهشهای بانکداری و مالی اسلامی، پژوهشکده پولی و بانکی دوازدهمین نشست نقد را با موضوع چالشهای استفاده از عقود مشارکتی در نظام بانکی ایران در تاریخ 23 مهر ماه با ارائه دکتر حسین کیائی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) برگزار کرد. در این جلسه آقایان حجتالاسلام دكتر محمدنقی نظرپور، عضو هیئت علمی دانشگاه مفید، دکتر حسین عیوضلو، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) و محمدرضا حاجیان، معاون مطالعات اقتصادی و بانکی بانک پاسارگاد به عنوان اعضای هیئت رئیسه حضور داشتند.
در آغاز نشست دکتر کیائی بر اساس ایده مطرح شده در مقاله مشترک خود با دکتر محمد طالبی در نشریه تحقیقات مالی اسلامی، نظرات خود را مطرح کرد. بر اساس ایده مطرح شده در این مقاله، بانك به عنوان يك ظرف توان گنجايش عقود مشاركتي به عنوان مظروف را ندارد. بانك در بعد خرد و كلان اقتصادي داراي وظايف و ويژگيهايي است كه اجراي عقود مشاركتي با آنها سازگاري ندارد و الزام به اين امر هم بانكها را در اجراي وظايف ذاتي خود با مشكل مواجه ميسازد و هم موجبات اجراي ناقص اين عقود را فراهم ميكند.
پس از ارائه، اعضای هیئت رئیسه به بیان دیدگاههای خود درباره ایده مطرح شده در مقاله پرداختند. از جمله مهمترین نقدهای مطرح شده به مقاله مزبور میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
o لزوم تفکیک بانکهای تجاری از بانکهای تخصصی و ارائه تحلیل بر اساس این تفکیک
o امکانپذیر نبودن حذف کامل عقود مشارکتی از نظام بانکی
o وجود برخی پیشفرضها که با واقعیت سازگار نیست
o محدود کردن مشارکت به مشارکت مدنی و لزوم در نظر گرفتن معنای عام آن (مشارکت مدنی، مشارکت حقوقی، مزارعه، مساقات و ...)
o محدود شدن دایره فعالیت بانکداری اسلامی و اصرار بر ایفای نقش واسطهگری توسط بانک اسلامی همانند بانکهای متعارف
این نشست با پرسش و پاسخ حاضرین در جلسه به پایان رسید.
علاقمندان می توانند جهت مشاهده گزارش مبسوط جلسات قبلی به این لینک مراجعه فرمایند.