مجید رضایی دوانی و مرتضی رضایی
بانک بدون خلق پول نمی‌تواند اداره کند اما بانک مرکزی می‌تواند روی این خلق پول نظارت کند.
اولین نشست از سلسله مباحث «نسبت اسلام و اقتصاد» با حضور حجج‌اسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، غلامعلی معصومی‌نیا و مجید رضایی برگزار شد.
در کمیته فقهی بررسی‌های مختلفی درخصوص و این امکان صورت گرفته که درنهایت باید درباره آن موضع‌گیری نهایی صورت بگیرد.
این گزارش علمی به همت حوزه مطالعات پایه‌ای فقهی، حقوقی و اجتماعی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس تدوین شده است.
اقتصاد اسلامی مجموعاً یک رشته علمی است. بنابراین اگر کسی می‌خواهد در این زمینه تخصص داشته باشد، باید به صورت دقیق از اقتصاد جدید استفاده کند و اقتصاد خُرد و کلان و نظام سوسیالیستی را از نظر بگذراند.
با این اقدام به نوعی بانک مرکزی اجازه جریان و حرکت به این پول را نداده، زیرا ودیعه نه قرض است و هیچ استفاده‌ای هم از آن نمی‌شود.
منظور از خودکفایی این نیست که صفر تا صد همه کالاهای مورد نیاز کشور را خودمان تولید کنیم، بلکه مراد این است که توانایی چانه‌زنی و مقابله با تحمیل‌ها و تحریم‌ها را داشته باشیم.
یک عضو شورای فقهی بانک مرکزی از تاثیر و مشکل گشایی اوراق اسلامی برای بخش تولید و اقتصاد کشور خبر داد.
آنچه در تنظیم این طرح مهم است عدم تکرار اشتباهات و خطاهای قوانین گذشته با بهره گیری از تجارب پیشین است و نسبت به قوانین قبلی نه یک گام بلکه چند گام به پیش است.
در این خصوص باید گفت مباحث فقهی ساده‌ترین مرحله است. لذا تا آثار اقتصادی و منشأ آن مشخص نشود نمی‌توان از لحاظ فقهی، نظر نهایی را در مورد پول‌های مجازی بیان کرد.
اگر جامعه نیازمند نقدینگی نباشد و نظام بانکی به افزایش نقدینگی دامن بزند و در نتیجه تورم به اقتصاد کشور تحمیل شده و ارزش پول کاسته شود، نوعی مالیات گرفتن بدون اجازه از جیب مردم است؛ بنابراین اشکال پیدا می‌کند ولی غیر از این است که این اشکال به خاطر ربا باشد.
تا قبل از شهید صدر، بیشتر مباحث در زمینه بانکداری اسلامی، مربوط به قرض بود و اینکه کاری کنیم فعالیت بانکی مبتنی بر قرضالحسنه باشد اما وی اعلام کرد که غیر از این عقد، انواع عقود اسلامی وجود دارد که می‌تواند مشتریان بسیاری را جذب کند.
دکتر نظرپور طلبه‌ای بسیار کوشا، پیگیر و استادی بسیار برجسته در عرصه اقتصادی و مخصوصا اقتصاد اسلامی بود؛ این شخصیت بزرگوار، ثمره وحدت حوزه و دانشگاه بود و امیدواریم خداوند متعال جایگزین خوبی را برای ایشان مقدر کند.
بهبود کارایی اوراق مشارکت، انتشار اوراق استصناع، تصویب بازار دارایی‌های فکری و اسناد خزانه اسلامی مهم‌ترین اقدامات کمیته در سال 92 بوده است.
پژوهشکده پولی و بانکی می‌تواند نقش پررنگتری را ایفا نماید و از شورای فقهی بانک مرکزی پشتیبانی نماید.
علاقمندان میتوانند مقالات و مصاحبه های این پرونده از فصلنامه «تازه‌های اقتصاد» را از این بخش دریافت نمایند.