کشور مالزی با داشتن پتانسیلهای عظیمی در زمینه بانکداری اسلامی و همچنین بازارهای سرمایه اسلامی به عنوان «کانون بانکداری و مالیه اسلامی» کاملا استوار و پررونق بوده و طي ساليان اخير بانكهاي کشور مالزی توانستهاند با ارائه روشهاي نوين بانكداري اسلامي نقش مهمي در جذب نقدينگي مسلمانان و حتي غيرمسلمان ايفا نمایند. به دنبال رشد شتابان صنعت مالی جهانی در سالهای اخیر، نظام مالی مالزی، علیالخصوص موسسات و نهادهای بانکی و شرکتهای بیمه اقدامات گستردهای را به منظور دستیابی به کارایی بیشتر، رقابتپذیری، نوآوری و پیشرفتهای تکنولوژیکی انجام دادهاند که در طول مرحله اولیه توسعه، صنعت بانکداری اسلامی جایگاه ویژهای در میان مسلمانان برای رفع نیازهای بانکی مطابق با اصول شریعت بهدست آورده است. از زمان معرفی این صنعت، محصولات بانکداری اسلامی به خوبی توسط مالزیاییها پذیرفته شدهاست، بهطوریکه نشانههای آن را میتوان در افزایش میزان کل سپردهها و تأمین مالی بر اساس اصول اسلامی توسط مشتریان مسلمان و غیر مسلمان مشاهده نمود.
بر اساس مقالهای که به تازگی توسط بانک مرکزی مالزی منتشر شده است، سهم بانکهای اسلامی از کل بازار در مالزی چهار برابر شده و از ۷/۱ درصد در سال 2010 به 28 درصد در سال 2016 رسیده است. در ادامه به ارزیابی وضعیت بانکداری اسلامی در مالزی برای سالهای 2012 تا 201۶ استفاده شده است.
در مجموع، ارزش کل داراییهای بانکداری اسلامی مالزی در سال ۲۰۱۶ حدود ۱65 میلیارد دلار بوده که نسبت به سال قبل ۱/۲ برابر شده است و میزان سود خالص آن برابر ۷۹۶ میلیون دلار میباشد. میزان سپردهگذاري در پايان سال 201۶، بالغ بر ۱۳۸ ميليارد دلار ثبت گرديد كه نسبت به دوره مشابه سال ۲۰۱۵، ۱۵ درصد رشد را نشان ميدهد. میزان تسهیلات اعطایی بانک مذکور نیز در سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶، ۱/۷ برابر شده و از میان روشهای مختلف تأمین مالی اسلامی عقود به ترتیب مرابحه، اجاره و فروش اقساطی و مشارکت از کاربرد بیشتری نسبت به سایر عقود برخوردار میباشد.
بررسیهای انجام شده در ارتباط با نسبتهای مالی (سال ۲۰۱۶) نشان ميدهد كه نسبت بازده دارايي بانكها كه بيانكننده استفاده مطلوب بانك از داراييهاي خود است، به طور متوسط حدود 1 درصد و در سطح متوسط استاندارد جهاني (1 درصد) قرار دارد و نشان ميدهد كه دارايي بانك در سطح مناسب خود از نظر سودآوري ميباشد. یکی دیگر از نسبتها، نسبت هزینه به درآمد به عنوان یکی از شاخصهای کارایی، در بانکداری اسلامی مالزی حدود ۶۰ درصد بوده که نشان میدهد بانکها از نظر کارایی مطلوب و نزدیک به سطح استاندارد جهانی (50 درصد) واقع شدهاند.
معيار نسبت سرمايه كه مربوط به ارزيابي سرمايه است، نشان ميدهد كه به طور متوسط هر واحد از داراييهاي صاحبان سهام به چه میزان نقش دارند. اين نسبت (حقوق صاحبان سهام به جمع داراييها) برای کل بانکهای اسلامی به طور متوسط برابر با ۸ درصد بوده و این نشان دهنده آن است که بانکداری اسلامی در مالزی از نظر سرمایه در وضعيت مناسب و مطلوب و بالاتر از از حد استاندارد خود (بالاتر از 5 درصد) قرار دارد.
بررسيهاي صورت گرفته بر روي وضعيت نقدينگي كه با شاخصهاي مختلفي سنجيده شده، نشان ميدهد كه نسبت وامها به داراییها در حال افزایش است و از ۶۹ درصد در سال ۲۰۱۲ به ۸۰ درصد در سال ۲۰۱۶ رسیدهاست. این در حالی است که نسبت سپرده به کل داراییها در سال ۲۰۱۶ برابر 8۶ درصد میباشد و نشان میدهد درصد بالایی از سپردهها نزد بانکهای این کشور قرار دارد، لذا ریسک ناشی از کاهش نقدینگی در این بانکها کم و متناسب با وامهای پرداختی است.
علاقمندان می توانند جهت دریافت آخرین اطلاعات آماری بانکداری اسلامی در کشور مالزی به این نشانی مراجعه کنند.
لیلا محرابی
اطلاعات آماری