«دنیار مامیراف» کارشناس اقتصادی قرقیز و عضو انجمن متخصصین سیستم مالی اسلامی روسیه در یادداشتی به بررسی تفاوتهای سیستم مالی غربی و اسلامی و چشمانداز استفاده از قوانین اسلامی در اقتصاد قرقیزستان پرداخت.
در این یادداشت آمده است: فرق اصلی سیستم مالی اسلامی و غربی وجود محدودیتها در بهره و سود بانکی است زیرا در اسلام بانک و مشتری مشارکت نزدیکی با هم دارند و هم بانک و هم مشتری برای توسعه اقتصادی تلاش میکنند در حالی که در سیستم غربی بانک هیچ همکاری با مشتری ندارد.
در اسلام و حتی مسیحیت بهره ممنوع است اما در دین یهودیت دادن وام به غیر یهودیان توصیه شده و این اقدام امکان فشار به وامگیرنده را ایجاد میکند.
سیستم مالی اسلامی با وجود محدودیتها در سنت پیامبر و قرآن، بانک و مشتری را به یکدیگر ربط میدهد در حالی که طبق سیستم مالی غربی بانک علاقهای به تقویت وضعیت مشتری ندارد.
سیستم مالی جهانی فعلی از منافع افراد معمولی دفاع نمیکند و بر اساس آن ثروتمندان ثروتمندتر و فقرا فقیرتر میشوند.
چنین وضعیتی عادلانه نیست زیرا کشورهای در حال توسعه وامهای مختلف میگیرند اما تغییرات مثبتی در آنها دیده نمیشود.
به همین دلیل سیستم مالی اسلامی یک گزینه جایگزین طراحی شده که اهداف اصلی آن مبارزه با فقر، ارائه شرایط یکسان برای همه، حذف انحصار و دسترسی یکسان به سیستم تحصیلی و بهداشت میباشد.
در قرقیزستان عدم نظارت دولت بر سیستم وامدهی بانکهای خصوصی به مشکل جدی تبدیل شده و نهادهای دولتی هیچ توجهی به امنیت مشتریان بانکها نمیکنند. به همین دلیل بانکهای مسئولیتی نسبت به مشتری خود ندارند و هدف آنها ورشکستگی مشتری و دسترسی به اموال وی میباشد. تعداد زیادی از شهروندان این کشور در بردگی بانکها قرار دارند و از سال 2001 بدهی مردم قرقیزستان به بانکهای مختلف به دلیل نرخ بالای سود به طور قابل توجه رشد کرده است.
این سیستم در برخی کشورها توسعه یافته استفاده میشود اما چنین سیستمی برای همه کشورهای جهان مناسب نیست و قرقیزستان هم جزء کشورهایی است که بانکداری غربی برای آن مطلوب نمیباشد.
در قرقیزستان باید همزمان 2 سیستم مالی غربی و اسلامی فعال شود و مردم بتوانند یکی را انتخاب کنند و ایجاد چنین تغییراتی تنها با فعالیت تمام نهادهای دولتی از وزارت آموزش و پرورش گرفته تا بانکهای ملی ممکن است.
امروز ما با کمبود کارشناسان اقتصادی از جمله متخصصان سیستم مالی اسلامی روبهرو شدیم و پیدایش راههای حل این مسئله در دستور کار وزارت آموزش و پرورش باید قرار گیرد زیرا علاقمندان استفاده از اینگونه خدمات در قرقیزستان بیشمار هستند.
در قرقیزستان چند بانک با تکیه بر سیستم مالی اسلامی راهاندازی شده اما این سیستم به دلیل نداشتن کادرهای حرفهای و سرمایه لازم توسعه چندانی نداشتند. برای شکوفایی کامل این بانکها همکاری سیستم قانونگذاری لازم است.
در فضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا برنامههای بلندمدتی بر اساس سیستم مالی اسلامی طراحی شدند که کشورهای این اتحادیه در سیستم مذکور مزیتهای زیادی دارند. همچنین در حال حاضر تلاشهای بسیاری برای اصلاح سیستم بانکی روسیه صورت میگیرد. در منطقه «تاتارستان» برنامههای آموزشی تهیه شده که صورت موفقیت آنها دیگر مناطق مسلمان نشین این کشور از این تجربیات استفاده خواهند کرد. فعال شدن سیستم مالی اسلامی در فضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا تأثیر مثبتی در روابط تجاری اعضای این سازمان داشته است. علاوه بر این قوانین واحد سیستم مالی اسلامی در کشورهایی نظیر ایران و برخی دولتهای عربی میتواند برای آنها مفید و قابل استفاده باشد.
منبع: خبرگزاری فارس