توسعه بانکداری اسلامی در عربستان سعودی، با تردیـدهایی از سـوی سازمان پولی عربستان سعودی[1] همـراه بـوده است. از آنجایی که هیچگونه توجه ویژه‌ای به مسئله تطابق با شریعت در رویکـرد قانونگـذاری و نظارت این نهاد پولی در عربستان وجود نداشت، درخواست بانک الراجحـی در سـال 1983 جهت دریافت گواهی برای تبدیل شدن به اولین بانک اسلامی در عربستان سـعودی از سـوی این سازمان رد شد. پذیرفتن این درخواست به آن معنا بود که سایر بانک‌ها فعالیت خـلاف شـریعت دارند. لیکن سرانجام در سال 1988 و بعد از یک چانه‌زنی طولانی، این گواهی صادر شـد بـه شرط آنکه الراجحی در نام خود از عنوان اسـلامی اسـتفاده نکنـد. در پـی ایـن اقـدام، بانـک الراجحی در سال 2000 میلادی، سودآورترین بانک عربستان سعودی با 363 شعبه شـناخته شد. در واقع این بانک با درک تمایل مسلمانان در ایـن کشـور بـه عـدم دریافـت ربـا، بسـیار منتفع شد.
در ادامه توسعه بانکداری اسلامی در عربستان سـعودی، تعداد بانک‌های اسلامی افزایش یافت و در حال حاضر نظام بانکی کشور عربستان از شش بانک اسلامی تشکیل شده است که در این بانک‌ها عمده عملیات بانکی بر اساس قوانین شریعت و در قالب عقود مرابحه و استصناع انجام می‌گیرد و مبتنی بر سه اصل تسهیم سود و زیان، مبتنی بر هزینه و دستمزد و اصل خدمات بدون بهره می‌باشد.
کشور عربستان همچنین کرسی «مطالعات بانکداری اسلامی» را با هدف توسعه بانکداری اسلامی و تعمیق فرصت‌های رشد اقتصادی تأسیس و در تلاش است تا به مرکز صنعت بانکداری اسلامی تبدیل شود.
بر اساس آمار و اطلاعات به دست آمده، ارزش کل دارایی‌های بانکداری اسلامی عربستان در سال ۲۰۱۶ حدود ۱۵۴ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال قبل رشد ۹/۳ درصدی داشته است و میزان سود خالص آن برابر ۳ میلیارد دلار می‌باشد. میزان سپرده‌گذاری در پایان سال 201۶، بالغ بر ۱۲۳ میلیارد دلار ثبت گردید که نسبت به دوره مشابه سال ۲۰۱۵، ۸ درصد رشد را نشان می‌دهد. میزان تسهیلات اعطایی بانک مذکور نیز از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶، ۱/۵ برابر شده و به ۱۰۰ میلیارد دلار افزایش یافته است.
علاقمندان می توانند جهت دریافت آخرین اطلاعات آماری بانکداری اسلامی در کشور عربستان به این نشانی مراجعه کنند.
لیلا محرابی
صفحه اطلاعات آماری بانکداری اسلامی
[1] Saudi Arabian Monetary Agency (SAMA)