وهاب قلیچ – لیلا محرابی (کارشناسان پژوهشی)
امروزه رشد کمی و کیفی موسسات مالی اسلامی حقیقت غیر قابل انکار صنعت مالی و بانکداری در جهان است. این رشد به حدی است که توجه و نظر اکثر کارشناسان و فعالان این حوزه را به خود جلب نموده است. بر اساس آخرین رتبهبندی مجله بنکر برای سال 2012 (منتشره در نوامبر 2013)، نقش بانکها و موسسات مالی ایران در میان 381 بانک تجاری و تخصصی، شرکتهای بیمه و موسسات مالی و اعتباری، بسیار چشمگیر و از نظر حجم داراییها در بالاترین ردیفهای این رتبهبندی قرار گرفتند.
بر اساس این گزارش، ارزش کل داراییهای منطبق بر شریعت در جهان در سال 2012، معادل 1267 میلیارد دلار میباشد که بانکهای کاملاً اسلامی مبلغ 1019 میلیارد دلار آن را در اختیار خود دارند. افزون براین، بانکهای اسلامی سودی معادل 14/7 میلیارد دلار با متوسط نرخ بازدهی دارایی 1/5 درصد را کسب نمودهاند.
همچنین بر این اساس، ایران در میان سایر کشورها از نظر حجم داراییهای منطبق بر شریعت در بالاترین ردیف و کشورهای عربستان سعودی، مالزی و امارات متحده عربی رتبه های دوم تا چهارم را تشکیل میدهند. این در حالی است که ارزش این نوع داراییها در ایران با میزان 475 میلیارد دلار، حدود 2 برابر کشور عربستان و 2/4 برابر کشور مالزی است.
در زمینه حجم داراییهای منطبق با شریعت، بانکهای ملی و ملت از ایران با حجم داراییهایی معادل 76613 و 72556/5 میلیون دلار به عنوان برترین موسسات مالی اسلامی جهان و بعد از آن بانکهای مسکن، صادرات، تجارت، سپه، پارسیان، کشاورزی و پاسارگارد به ترتیب با رتبههای چهارم، ششم، هفتم، دوازدهم، سیزدهم، چهاردهم و هجدهم، مجموعاً 9 بانک ایرانی هستند که جزو 20 بانک اسلامی برتر جهان قرار گرفتهاند.
همچنین در زمینه سریعترین رشد داراییها، در میان ده موسسه مالی اسلامی برتر جهان دو بانک شهر و تات از ایران موفق شدهاند که با 107 درصد و 64 درصد تغییر در حجم داراییهای خود عنوان اول و ششم را بدست آورند. عنوان دوم این رتبه بندی به بانک البرکا سوریه و عنوان سوم به بانک اسلامی هنگ لئونگ برهاد مالزی اختصاص یافته است.
ميزان سود ناخالص كسب شده در يك دوره مالي، يكي از شاخصهاي مهم در تعيين توانايي مديريت در استفاده بهينه از منابع واقعي سرمايهاي و مالي بانكها در خلق سود است. بر مبنای این شاخص، بانک الراجحی عربستان با 2102 میلیون دلار در مقام نخست و بانک پاسارگاد ایران با 809 میلیون دلار و بانک ملت ایران با 730 میلیون دلار به ترتیب در رتبههای بعدی قرار دارند.
نسبت بازدهی دارایی (ROA)، بیانکننده استفاده مطلوب از دارایی است که از تقسيم سود خالص بانك به داراييهاي آن محاسبه ميشود. در ردهبندی بانکهای تجاری فعال در حوزه مالی اسلامی از لحاظ این شاخص، سه بانک ایرانیِ بانک شهر با 5/8 درصد، بانک کارآفرین با 4/8 درصد و بانک پاسارگارد با 4/4 درصد، در میان برترین بانکهای اسلامی جهان، رتبههای اول تا سوم را به خود اختصاص دادهاند.
همچنین بر اساس این گزارش، در میان ده شرکت برتر بیمه اسلامی در جهان، شرکت بیمه ایران با 3945 میلیون دلار در رتبه دوم و شرکت بیمه پارسیان با 814 میلیون دلار و شرکت بیمه البرز با 555 میلیون دلار به ترتیب در رتبه هفتم و نهم قرار دارند.
علاقمندان میتوانند متن کامل این گزارش را که به تازگی توسط پژوهشکده پولی و بانکی منتشر شده است، از این لینک دریافت نمایند.
مطالب مرتبط: